سجود
مستحب است که قبل از سجود، تکبیر بگوید: در حال قیام و چون به سجود رود، نخست دو کف دست بر زمین نهد، سپس زانوها و زن به عکس این کند و باید که انگشتان هر دو دست را به جانب قبله قرار دهد و ازهم نگشاید و هیچیک از دستها را به پهلو نچسباند و زانوها را از هم دو دارد واز پیشانى ، مقدار یکدرهم یا بیشتر به سجده گاه برساند (نه کمتر) و بر خاک یکدرهم یا بیشتر به سجده گاه سنگ و امثال آن از چیزهایى که سجود بر آن جائز است و بهتر آنکه بر خاک مزار ائمه معصومین علیهم السلام باشد، به خصوص تربت کربلا و اگر اعضاء سجود را، همه را برهنه کند و بر خاک رساند، افضل است .
و قبل از تسبیح بگوید: رب لک سجدت پروردگار من از بهر تو سجده کردم و بک امنت و به تو ایمان آوردم و لک اسلمت و تو را فرمان بردم و علیک توکلت و کار خود به تو واگذاشتم وانت ربى و توئى پروردگار من . سجد وجهى سجود کرد روى من للذى خلقه مر آن کسى را، که آفریده است او را به دانائى و توانائى و شق سمعه و بصره و برگشود گوش و چشم او را به شنوائى و بینائى ، و الحمدلله رب العالمین وهمه ستایش ها و ثناها بر خداى راست که پروردگار جهانیان است . تبارک الله احسن الخالقین بزرگ و برتر و دائم و ثابت خداى ، که بهترین آفرینندگان است :
ز ابر افکند قطره اى سوى یم |
ز صلب آورد نطفه اى در شکم |
از آن قطره لؤ لوى لالا کند |
سبحان ربى الاعلى منزه و مقدس مى خوانم و پاک و پاکیزه مى دانم ، پروردگار برتر و فراتر خود را، از هرچه جناب متعال او را نسزد و عزت جلال او را نشوید و بحمده در حالتى که مشغول ستایش و نیایش اویم که توفیق بخشیده است مرا که تنزیه و تقدیس او بجاى آرم .
حد این سر نیست او را سجده کردن ، لاجرم |
سر به زیر افکنده ام بیچاره من از شرم دوست |
و تا ملال حاصل نشده مکرر تسبیح گوید، مگر امام که بر سه نوبت اقتصار مى کند.
امام جعفر صادق (ع ) فرمود: به خدا که زیان نکرد، هر که حقیقت ، سجود را چنانکه باید به فعل آورد، گرچه در همه عمر به یک نوبت باشد و ظفر نیافت آنکه فریب داد نفس خود را در مثل این حال ، غافل و بى خبر از آنچه حق تعالى مهیا کرده است از بهر سجود کنندگان از خیر دنیا و سعادت آخرت و دور نگشت از خداى هرگز هر که در سجود، نیکو نزدیک شد به خداى عزوجل و نزدیک نگردد به او هرگز هر که نیک بجاى نیارد ادب سجود را و نگاه ندارد حرمت آن را و دل به غیر حق تعالى دهد در سجود. در اینصورت عبادت چنین کسى چگونه خواهد بود؟
پس سجود کن ، سجود آن کس که بس به پستى گراید و بسیار فروتنى نماید آفریدگار را عزوجل و خود را خوار و ذلیل او گرداند و داند که از خاکى آفریده شده که همه بر آن پاى مى نهند و از نطفه اى پدید آمده که همه آن را پلید مى شمرند.
در حدیث نبوى وارد شده است که نزدیکتر وقتى که بنده را به خداست ، حالت و فرصت سجود است ، که حق تعالى درباره آن فرمود: و اسجد و اقترب ، به سجد درآى و نزدیک آى و از امثال این اخبار و غیر آن ، مستفاد مى شود که بهترین افعال نماز، سجود است بنابراین ، به درازا کشاندن و فرو ماندن در آن ، به اخلاص و آگاهى و با شوق و ذوق ، بس نیکوست .
بزرگى گوید: رکوع دعوى بندگى است و سجدتین دو گواه است بر آن .